แผนการสอนเรื่องการสร้างคำภาษาไทย ป ๕

คำที่มีใช้ในภาษาไทยไม่เพียงพอ เราจึงมึการสร้างคำเพิ่มขึ้นด้วยวิธีการต่างเพื่อให้มีถ้อยคำใช้ในภาษาไทยได้มากขึ้น การสร้างคำในภาษาไทยมี ๓ ลักษณะด้วยกันคือ คำประสม คำซ้อน คำซ้ำ

สาระการเรียนรู้

การสร้างคำและการนำคำมาใช้ เมื่อโลกวิวัฒนาการ มีสื่งแปลกใหม่เพิ่มขึ้น มีเครื่องมือ เครื่องใช้ วัสดุ หรือสิ่งต่างๆมาใช้ในชีวิตประจำวันมากมาย ดังนั้น คำที่เคยมีใช้ในภาษาไทยจึงมีไม่พอที่จะใช้เรียกวัสดุเหล่านั้น เราจึงต้องมีการสร้างคำเพิ่มขึ้นด้วยวิธีต่างๆ เพื่อให้มีถ้อยคำใช้ในภาษาให้มากขึ้น การสร้างคำในภาษาไทยมี ๓ ลักษณะ คือ คำประสม คำซ้อน คำซ้ำ ความหมายของคำ การนำเอาคำเหล่านั้นมาใช้การเปลี่ยนแปลงของภาษาและพลังของภาษา  คำมูล คือ คำที่มีใช้ในภาษามาแต่ดั้งเดิม อาจเป็นคำพยางค์เดียวหรือหลายพยางค์ก็ได้ แต่จะต้องเป็นคำที่มีความหมายสมบูรณ์ในตัวเอง อาจจะเป็นคำไทยแท้หรือคำที่มาจากภาษาอื่น คำมูลเป็นคำตั้งต้นสำหรับการสร้างคำในภาษาไทย

จุดประสงค์การเรียนรู้

๑. นักเรียนสามารถอธิบายลักษณะของพยางค์เดียวและคำมูลได้

๒. นักเรียนสามารถบอกความหมายและอธิบายลักษณะของคำมูลได้

๓. นักเรียนสามารถจำแนกและใช้คำมูลพยางค์เดียวและคำมูลหลายพยางค์ได้

๔. นักเรียนสามารถอ่านคำที่กำหนดให้ได้

๕. นักเรียนสามารถนำคำที่กำหนดให้มาแต่งเป็นประโยคได้

กิจกรรมการเรียนการสอน

ชั่วโมงที่ ๑

๑. การนำเข้าสู่บทเรียน ครูทบทวนความรู้เดิมและร่วมกันสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับพยางค์และคำมูลโดยทั้วไป ใช้คำถามดังนี้

- คำมูล มีความหมายว่าอย่างไร

คำตอบ คำมูลหมายถึง คำที่มีใช้ในภาษาไทยตั้งแต่ดั้งเดิม อาจเป็นคำพยางคืเดียวหรือหลายพยางค์ก็ได้แต่จะต้องเป็นคำที่มีความหมายสมบูรณ์ในตัวเอง อาจเป็นคำไทยแท้หรือคำที่มาจากภาษาอื่น

- ให้นักเรียนยกตัวอย่างคำมูลมาคนละ ๕ ชนิด

คำตอบ คน ไก่ ข้าว ครีม บุญ กรรม ท่าน เดิน เป็นต้น

๒. นักเรียนทำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียน เรื่องการสร้างคำ และแบบทดสอบ เรื่องคำมูล

๓. ครูชี้แจงให้สาระการเรียนรู้และจุดประสงค์การเรียนรู้ ข้อตกลงในการวัดและการประเมินผลให้นักเรียนทราบ และบอกนักเรียนว่าต่อไปจะเรียนเรื่อง คำมูลและแนะนำทักษะพื้นฐานในการทำงาน 

ชั่วโมงที่ ๒-๓

ขั้นกระบวนการเรียนรู้

๑. ให้นักเรียนทำแบบฝึกหัดการเรียนรู้ ที่ ๑- ๒

๒ แจกหนังสืออ่านเพิ่มเติมและใบความรู้ให้นักเรียน จากนั้นนักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันศึกษา เรื่อง ความหมายและชนิดของคำมูล โดยครูคอยแนะนำ ให้คำปรึกษา อธิบายวิธีการใช้ หนังสืออ่านเพิ่มเติม

๓ นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันสรุปข้อมูลจากหนังสืออ่านเพิ่มเติม และใบความรู้ จากนั้นส่งตัวแทนกลุ่มออกมานำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียน และเปิดโอกาสให้สมาชิกกลุ่มอื่นซักถามความเข้าใจ ครูคอยสังเกตและบันทึกคะแนน

ชั่วโมงที่ ๔-๖

๑. นักเรียนและครูร่วมกันทบทวนความรู้จากชั่วโมงที่ ๓ ที่ โดยครูตั้งคำถาม ให้นักเรียนช่วยกันตอบ

๒. ให้ตัวแทนกลุ่มที่ยังไม่ได้ออกนำเสนอผลงานออกมานำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียน และเปิดโอกาสให้สมาชิกกลุ่มอื่นซักถามความเข้าใจ ครูคอยสังเกตและบันทึกคะแนนใน แบบบันทึก ผลการสังเกตพฤติกรรมการการทำงานกลุ่มของนักเรียน

๓. นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันทำใบงานในหนังสืออ่านเพิ่มเติมเล่มที่ ๑ เรื่อง คำมูล โดยครูคอยช่วยเหลือให้คำแนะนำอย่างใกล้ชิด และคอยสังเกตบันทึกคะแนนลงในแบบประเมินผลการสังเกตการณ์ปฏิบัติงานของนักเรียน

๔. นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง คำมูล และเฉลยแบบทดสอบหลังเรียน ให้นักเรียนได้ทราบผลความรู้ของตนเอง เพื่อนำไปพัฒนาในการเรียนในโอกาสต่อไป

๕. ให้นักเรียนทำแบบฝึกหัดการเรียนรู้ที่ ๓ - ๗

ชั่วโมงที่ ๗- ๘

๑. ขั้นสรุปกระบวนการเรียนรู้ นักเรียนและครูร่วมกันสรุปองค์ความรู้

เรื่อง คำมูล พร้อมยกตัวอย่าง คำมูล

๒. ขั้นกระบวนการประเมินผล

๓ ตรวจแบบทดสอบก่อนเรียน และหลังเรียน เรื่อง คำมูล ๔.๒ ตรวจใบงานที่ ๑ เรื่อง คำมูล

๔. สอบวัดผลการเรียนรู้

การวัดผลประเมินผล 

๑.ด้านกระบวนการ วัดและประเมินผลการปฏิบัติงาน โดยการสังเกตพฤติกรรม ความสนใจ กระบวนการวางแผนการทำงาน และความกระตือรือร้น

๒. ด้านพุทธพิสัย วัดและประเมินผลจากการตอบคำถาม การทำแบบทดสอบ และการทำใบงาน

๓.ด้านทักษะพิสัย วัดและประเมินผลจากการปฏิบัติงานของนักเรียนขณะมีส่วนร่วมในการนำเสนอผลงาน

๔.ด้านจิตพิสัย วัดและประเมินผลโดยการตรวจผลงาน การแสดงออกจากการร่วมกิจกรรมกลุ่ม ความมีระเบียบวินัย คุณธรรม จริยธรรม

๕. แบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง คำมูล

๖. ใบงานที่ ๑ เรื่อง คำมูล

๗. แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่มของนักเรียน

สื่อและแหล่งการเรียนรู้

๑. สื่อการเรียนรู้

       ๑.๑ หนังสืออ่านเพิ่มเติม เรื่อง คำมูล

       ๑.๒ ใบความรู้ เรื่อง คำมูล

       ๑.๓ ใบงานที่ ๑ เรื่อง คำมูล

       ๑.๔ แบบทดสอบก่อนเรียน และหลังเรียน เรื่อง คำมูล

       ๑.๕ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียน เรื่อง การสร้างคำ

๒. แหล่งเรียนรู้

       ๒.๑ ใบความรู้

       ๒.๒ ห้องสมุด

       ๒.๓ ข้อมูลความรู้จากอินเทอร์เน็ต